- 09927733028
- mianmahalemalihe@gmail.com
- آدرس تهران . پیروزی
گرفتگی‌های مهره‌ای، مخصوصاً در ناحیه‌ی گردن، کمر و پشت، یکی از مشکلات رایج عصر امروز است. بسیاری از افراد حتی در سنین جوانی احساس درد، خشکی یا اسپاسم در ستون فقرات دارند. اما چرا؟ آیا این فقط به خاطر نشستن طولانی پشت لپ‌تاپ یا کار سنگین است؟
طب مدرن علت‌ها را بیشتر به ساختارهای فیزیکی مثل دیسک، رباط، عضلات و اعصاب ربط می‌دهد. اما طب سنتی و مزاج‌شناسی نگاه عمیق‌تر و ریشه‌ای‌تری دارد. در این دیدگاه، گرفتگی‌ها و دردهای ستون فقرات نشانه‌ی برهم خوردن تعادل اخلاط و غلبه‌ی یک طبع خاص در بدن است.
اصلاح گرفتگی های مهره ای
از دیدگاه مزاج‌شناسی چند دلیل وجود دارد:
1. سردی و خشکی (سوءمزاج خشک و سرد):
وقتی بدن یا ناحیه‌ی ستون فقرات بیش از حد سرد و خشک شود، عضلات حالت انقباض دائمی پیدا می‌کنند. مثل زمینی که آبش خشک شده و ترک برداشته است.
این حالت بیشتر در مزاج‌های سوداوی و افراد مسن دیده می‌شود.
2. گرمی و خشکی (غلبه صفرا):
گرمای زیاد بدن باعث می‌شود حرارت عضلات بالا برود و گرفتگی‌های ناگهانی و دردهای سوزاننده به‌وجود بیاید.
افراد صفراوی‌مزاج معمولاً دچار گرفتگی‌های حاد و سریع در گردن و کمر می‌شوند.
3. سردی و تری (غلبه بلغم):
وقتی بلغم زیاد شود، بدن سنگین می‌شود، رطوبت در اطراف مهره‌ها جمع می‌شود و حرکت‌ها کند و سخت می‌گردد.
این افراد معمولاً صبح‌ها با خشکی کمر یا گردن بیدار می‌شوند.
4. گرمی و تری (غلبه دم):
این حالت باعث می‌شود خون در ناحیه مهره‌ها زیاد تجمع پیدا کند. نتیجه: التهاب، داغی کمر و حتی ورم.
سؤال: چرا بعضی‌ها بیشتر درگیر این مشکل می‌شوند؟
جواب در مزاج ذاتی و سبک زندگی نهفته است:
یک سوداوی به خاطر خشکی بالای بدنش مستعد گرفتگی‌های مزمن و طولانی است.
یک بلغمی به دلیل رطوبت اضافی بدنش معمولاً مهره‌های سفت و سنگینی دارد.
یک صفراوی بیشتر دچار گرفتگی‌های تیز و ناگهانی می‌شود.
یک دموی هم دردهای پرحرارت و ملتهب تجربه می‌کند.
نه! سبک زندگی، تغذیه، استرس، کم‌تحرکی، نشستن زیاد و خواب نامناسب همگی شرایطی را فراهم می‌کنند که مزاج غالب، اثر تخریبی بیشتری روی بدن بگذارد.
۱. مزاج سوداوی (سرد و خشک)
علائم: دردهای مزمن، گرفتگی طولانی، خشکی کمر، ترک خوردن مفاصل.
راهکارها:
غذاهای گرم و تر: مثل آش جو با شیره انگور، خورشت به، انجیر پخته.
روغن‌مالی: با روغن بادام شیرین، روغن کنجد گرم‌شده.
پرهیز از غذاهای خشک: مثل عدس زیاد، بادمجان، غذاهای مانده.
ورزش ملایم: پیاده‌روی صبحگاهی در آفتاب.
۲. مزاج بلغمی (سرد و تر)
علائم: احساس سنگینی در کمر، تورم اطراف مهره‌ها، خواب‌آلودگی و خستگی.
راهکارها:
مصرف غذاهای گرم و خشک: مثل زنجبیل، دارچین، عسل.
کاهش لبنیات و غذاهای سنگین: شیر سرد، دوغ، برنج زیاد.
استفاده از بخور و حمام گرم.
ماساژ با روغن زیتون و روغن سیاه‌دانه.
۳. مزاج صفراوی (گرم و خشک)
علائم: گرفتگی‌های ناگهانی، دردهای سوزاننده، خشکی شدید در مهره‌ها.
راهکارها:
مصرف غذاهای خنک و مرطوب: مثل خیار، هندوانه، دوغ.
پرهیز از ادویه‌های تند و سرخ‌کردنی.
مصرف زعفران در حد کم برای آرامش اعصاب.
روغن‌مالی با روغن بنفشه.
۴. مزاج دموی (گرم و تر)
علائم: التهاب، داغی کمر، قرمزی پوست اطراف مهره‌ها.
راهکارها:
کاهش مصرف گوشت قرمز و غذاهای پرچرب.
استفاده از سبزیجات و خوراکی‌های خنک مثل کاهو، آلو، لیمو.
حجامت یا فصد (با نظر متخصص طب سنتی).
پرهیز از پرخوری.
تغذیه در واقع کلید اصلی تنظیم مزاج است. هر غذایی می‌تواند یا گرفتگی‌ها را بیشتر کند یا آن‌ها را کم کند.
مثال‌ها:
فرد سوداوی اگر زیاد عدس بخورد، کمرش خشک‌تر و دردناک‌تر می‌شود.
فرد بلغمی اگر شیر سرد شب‌ها بخورد، صبح با خشکی و گرفتگی شدید کمر از خواب بیدار می‌شود.
فرد صفراوی با فلفل زیاد دچار گرفتگی تیز گردن می‌شود.
فرد دموی با گوشت زیاد و کباب، التهاب ستون فقرات می‌گیرد.
1. گرم نگه داشتن کمر و گردن مخصوصاً در فصول سرد.
2. اصلاح خواب: خوابیدن روی زمین سفت با بالش مناسب.
3. اصلاح نشستن: قوز نکردن، نشستن طولانی ممنوع.
4. ورزش منظم: یوگا، پیاده‌روی و حرکات کششی برای همه مزاج‌ها عالی است.
5. تغذیه متعادل: پرهیز از زیاده‌روی در هر گروه غذایی.
فردی با مزاج سوداوی (۴۵ ساله، کارمند) شکایت از درد مزمن کمر و خشکی مهره‌های گردن دارد.
بررسی: مصرف زیاد قهوه، عدس و غذاهای مانده.
اصلاح: حذف غذاهای خشک، اضافه کردن خوراکی‌های گرم و تر، روغن‌مالی با روغن بادام.
نتیجه: طی ۳ ماه دردها کاهش یافته، خشکی کمتر شده و تحرک بهبود یافته است.
گرفتگی‌های مهره‌ای فقط یک مشکل عضلانی ساده نیست؛ ریشه در مزاج‌ها و تعادل اخلاط دارد. با شناخت طبع خود و اصلاح تغذیه، خواب، ورزش و حتی آرامش روحی می‌توان بخش زیادی از این گرفتگی‌ها را درمان کرد.
